NOWA ZELANDIA + WYSPY FIJI

Granica

NOWA ZELANDIA
Od 1 kwietnia 2005 r. zniesiony został obowiązek wizowy dla obywateli RP udających się do Nowej Zelandii na pobyt nie dłuższy niż 90 dni. Przy przekraczaniu granicy muszą być spełnione następujące wymogi: paszport, którego okres ważności przekracza przynajmniej o trzy miesiące termin planowanego opuszczenia Nowej Zelandii; dobre zdrowie oraz nieposzlakowana opinia; dokumenty potwierdzające planowany charakter pobytu i zamiar opuszczenia Nowej Zelandii w odpowiednim terminie. Na wszystkich punktach granicznych przechodzi się trzystopniową kontrolę - imigracyjną, celną i rolną. Przyjezdny otrzymuje w samolocie kartę wjazdową (arrival card), którą trzeba wypełnić. Nie ma ograniczeń przy wwozie, wymianie i wywozie pieniędzy, jednak przy wwożeniu lub wywożeniu gotówki o wartości przekraczającej 10 tys. NZD (dolarów nowozelandzkich) należy wypełnić formularz celny (Border Cash Report). Obowiązuje bezwzględny zakaz wwożenia przez turystów artykułów spożywczych oraz owoców, roślin, nasion, kwiatów itp. Dopuszczalny jest przywóz produktów spożywczych zapakowanych fabrycznie oraz zawierających na opakowaniu informację w języku angielskim dotyczącą zawartości produktu i nazwę kraju jego pochodzenia. Produkty te należy bezwzględnie wpisać do deklaracji celnej. Mając przy sobie niewielkie ilości np. kawy, herbaty, słodyczy trzeba je koniecznie zgłosić po przylocie do kontroli, czyli wychodzić przejściem z towarami do oclenia. Turysta w wieku powyżej 17 lat może wwieźć 200 szt. papierosów lub 250 g tytoniu albo 50 cygar, 4,5 l wina lub piwa oraz 1 butelkę alkoholu o poj. do 1125 ml. Większe ilości podlegają opłatom celnym. Turysta jest uprawniony do wwozu (poza rzeczami osobistymi) przedmiotów przezna-czonych do własnego użytku lub na prezenty o łącznej wartości do 700 NZD. Przy opuszczaniu Nowej Zelandii nie ma możliwości uzyskania zwrotu podatku GST (VAT), pobieranego przy zakupach wszelkiego rodzaju towarów i usług (wynosi 12,5%). Zakupu towarów bez podatku GST można dokonać w sklepach wolnocłowych (duty free shops) znajdujących się w największych miastach Nowej Zelandii (odbiór zakupu następuje na lotnisku przed odlotem). Niektóre sklepy oferują zwolnienie z podatku GST pod warunkiem bezpośredniego wysłania produktu na zagraniczny adres wskazany przez nabywcę.
Przepisy wjazdowe i celne opracowano na podstawie informacji z MSZ.

FIJI
Posiadacze polskich paszportów nie potrzebują wizy na wyspy Fidżi. Paszport przy wjeździe powinien być ważny minimum 3 miesiące od daty przewidywanego wyjazdu. Przy wyjeździe należy wnieść opłatę w wysokości 30 USD (płatna w walucie kraju). Bez cła można wwieźć - 200 papierosów, 1 litr alkoholu lub 2 litry wina lub 2 litry piwa. Zabrania się wwożenia przetworów mlecznych, mięsnych, roślin, nasion i kwiatów.

Kuchnia

NOWA ZELANDIA
Kuchnia Nowej Zelandii oparta jest głównie na tradycjach brytyjskich i amerykańskich. Praktycznie wszędzie można kupić takie popularne dania jak, ryba podawana zazwyczaj z frytkami, hot dogi, grillowane steki czy hamburgery. W większych miastach można spotkać potrawy rodem z całego świata. Jada się tu zarówno tureckie kebaby, jak i japońskie sushi, typowo chiński ryż z dodatkami lub włoską pizzę i spaghetti. Doskonała jest nowozelandzka jagnięcina (pieczeń z jagnięcia i żeberka), wołowina i dziczyzna (mięso sarny). Wody otaczające wyspy są źródłem ok. 50 handlowych odmian ryb i owoców morza, w tym langusty, małże, ostrygi, uchowce. Z warzyw występują obficie, szparagi, karczochy, botwina, ale także dynia i kumara (soczyste ziemniaki). Eksportuje się owoce kiwi, jabłka, truskawki, gruszki, melony, owoce męczennicy, pepinos, babacos. Wina nowozelandzkie (białe  np. sauvignon blanc czy chardonnay) są warte skosztowania. Piwo, Steinlager, Tui, Monteiths mogą konkurować z niemieckimi czy duńskimi. Popularnym daniem o rodzimych tradycjach jest paje (rodzaj pierogów nadziewanych mięsem). Jednak najbardziej znanym daniem maoryskim jest specjał nazywany hangi, oferowany w lokalach w Rotorua. W zasadzie nie jest to nazwa potrawy tylko ceremonii jej przyrządzania. Jedzenie (kai) upieczone jest w przysypanych ziemią kopczykach. Składa się głównie z mięsa (wołowiny, kurczaka, baraniny) i niewielu warzyw. Tak upieczone danie podawane jest w koszykach z trawy i liści. Niektóre hotele oferują turystyczną odmianę tej potrawy. Na śniadania na Nowej Zelandii jada się najczęściej typowe dla Ameryki płatki kukurydziane z mlekiem lub bardziej angielskie tosty z dżemem. Obiad jadany jest raczej pod wieczór. O ile piwa nowozelandzkie nikogo raczej nie urzekną, to zupełnie odwrotnie jest z tutejszymi winami. Wina wyrabiane na wyspach są znane ze swej klasy na całym świecie.

FIJI
Jada się głównie owoce morza oraz dania przyrządzane z kokosów i trzciny cukrowej. Najpopularniejszą potrawą są ryby pieczone z cassava (maniokiem). Kokoda – specjalność wysp - to porcja marynowanej ryby w sosie z limonki serwowana w wydrążonej połowie orzecha kokosowego, w której jest słodki krem z kokosa. Z powodu obecności Hindusów, sprowadzonych w XIX w. przez Brytyjczyków, sporo jest potraw indyjskich, dużo ryżu, fasoli, soczewicy i mięs oprócz wołowiny. W menu każdej restauracji są też potrawy rodem z Chin, Korei, Japonii, Włoch, Australii i owoce morza z wód południowego Pacyfiku. Na turystów czekają także sklepy z żywnością otwarte całą dobę. Wiele hoteli organizuje na plaży lub na brzegu basenu wieczory ze smakołykami lokalnej kuchni, zwane magiti; gotuje się wtedy kilka godzin potrawy w tradycyjny sposób - w podziemnym piecu (lovo) na rozgrzanych kamieniach, a składniki dania są owinięte w liście bananowe. Rozrywka takiego wieczoru jest meke czyli tańce i piosenki w wykonaniu tubylców.

Zakupy

NOWA ZELANDIA
Supermarkety spożywcze są czynne 7 dni w tygodniu w godz. 8-21. Większość sklepów w jeden dzień powszedni (zwykle piątek) jest otwarta do godz. 21. Na północy Wyspy Północnej ceny są wyższe niż gdzie indziej; w głównych ośrodkach turystycznych są także sporo wyższe niż na prowincji. W kraju, w którym jest 45 mln owiec, warto kupić wyroby z owczej wełny i skóry. Różnorodność kolorów i fasonów oraz dość atrakcyjne ceny, czynią z nich doskonałe prezenty albo pamiątki. Wiele sklepów oferuje np. płaszcze z licowej lub zamszowej skóry owiec, świstaków i jeleni. Warto kupić także ręcznie robione grube swetry z naturalnie barwionej wełny. Bardzo atrakcyjne są przedmioty wykonane przez artystów maoryskich: rzeźby z drewna i kości, posążki, ozdoby z jadeitu, maoryskie amulety tiki, niedroga biżuteria z opalizujących muszli paua (uchowca), ceramika, wyroby z trzciny, drewna kauri, szkła i skóry.

FIJI
Na wyspach, wokół ośrodków turystycznych i hoteli, znajduje się wiele okazji do kupna oryginalnych pamiątek. Obok koszulek z egzotycznymi obrazkami, żłobionych misek (tanoa), z których pije się narodowy napój yaqona, widelców kanibali i grzebieni, można kupić np. masi. Jest to - znany także pod nazwą tapa - ubiór z kory drukowany w czarne i brązowe wzory, które dawniej miały symboliczne znaczenie. Obecnie wykonuje się go z myślą o turystach. Tradycyjne wzory są drukowane na materiale. Na miejscowych bazarach można dostać kosze i maty z liści pandanusa. Rzeźbione z drewna figurki zwierząt i ceramika należą do zakupów cieszących się największą popularnością. Sulu - to bardzo praktyczny lokalny ubiór (2-metrowy kawałek materiału), dla kobiet i dla mężczyzn, który można nosić na sto sposobów, od stroju plażowego po suknię wieczorową i ubranie biznesmena. Poza centrami turystycznymi znajduje się wiele sklepów, których właścicielami są Hindusi, przeznaczonych głównie dla miejscowych. Sprzedają złotą biżuterię, ubiory z jedwabiu, bawełny, unikalne antyki, modne stroje światowych marek, ale także pamiątki dla turystów. Większość sklepów jest czynna w godz. 8-17, w hotelach - czasem dłużej. Wszystkie międzynarodowe karty są w nich akceptowane.

Zdrowie

NOWA ZELANDIA
W Nowej Zelandii nie występują szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne i nie są wymagane szczepienia. Zarówno woda z kranu (chlorowana) i jedzenie w lokalnych restauracyjkach jest bezpieczne i nadaje się do bezpośredniego spożycia. Nie należy pić nieczyszczonej wody z jezior i strumieni. Opieka medyczna jest ogólnie dostępna. W większych miastach znajdują się kliniki czynne całą dobę. Ceny porad lekarskich - internista 50-100 NZD, specjalista 80-200 NZD (należy mieć skierowanie od internisty - poza chirurgią), dentysta 50-200 NZD. Opłata w szpitalu publicznym dla nieubezpieczonego: 350-500 NZD za dobę (bez kosztów zabiegów).

FIJI
Na wyspach nie występuje ani malaria, ani żółta febra, ani cholera. W regionach wiejskich należy spożywać wodę tylko z zamkniętych oryginalnie butelek. Pomoc medyczną można otrzymać w miastach (szpitale), lub na terenach wiejskich (ośrodki zdrowia). W hotelach dyżurują pielęgniarki i lekarze na telefon. Lekarze oczekują natychmiastowej zapłaty gotówką, często przed udzieleniem usługi. W miesiącach letnich, od listopada do kwietnia, występuje zagrożenie groźną chorobą zakaźną - dengą. Zaleca się wziąć repelenty przeciw insektom.

Zwyczaje

NOWA ZELANDIA
Maorysi stanowią 14% populacji. Większość mieszka na Wyspie Północnej. Ponieważ wywodzą się oni z plemion Polinezji, mają własne obyczaje, które warto uszanować składając wizytę np. w marae (miejscu kultu religijnego i zebrań). Jest ku temu okazja np. w Rotorua. Podczas wizyty trzeba zdjąć buty i tradycyjnie się przywitać pocierając nosami (hongi). Wiele miejsc w Nowej Zelandii ma dla Maorysów znaczenie historyczne i jest uznawane za święte.

FIJI
Mieszkańcy archipelagu należą do najbardziej przyjaznych i gościnnych ludów na świecie. Są gotowi podzielić się z gościem nawet ostatnim kęsem. Respektowanie ich zwyczajów daje niepowtarzalna możliwość podejrzenia z bliska ich kultury i zwyczajów. Lokalnym zwyczajem jest dawanie prezentów, warto więc wziąć drobiazgi, które przydadzą się podczas wizyt w lokalnych wioskach: długopisy, wisiorki i inne drobiazgi dla miejscowych dzieci oraz struny gitarowe dla dorosłych. Turyści powinni być ubrani skromnie, kiedy wychodzą poza teren hotelu. Praktyczny jest kawałek materiału (sarong), którym owija się biodra, a kobiety – także zakrywają nim ramiona. Podczas wizyt w wioskach, należy zdjąć kapelusz, gdyż pokazanie się w nim obraża wodza. Wchodząc do chaty, zdejmuje się buty. Nie wolno dotykać niczyjej głowy. Podczas rozmowy z lokalnymi mieszkańcami należy mówić łagodnie i powoli, w żadnym wypadku nie podnosić głosu. Podczas zakupów nie zachwycać się jakimś przedmiotem, bo sprzedawca jest gotów oddać go w prezencie.

I RATA
3000 PLN płatna przy zapisie

II RATA
płatna na 45 dni przed wyjazdem

UWAGA:
•    Paszport powinien być ważny co najmniej 6 miesięcy od daty zakończenia wycieczki. W paszporcie powinny być min. 2 strony wolne.
•    Na wycieczki fakultatywne w Nowej Zelandii sugerujemy przeznaczyć ok. 360 NZD, na Wyspach Fiji – ok. 80 NZD.
•    Na wyżywienie należy przeznaczyć ok. 200-300 NZD.