BRAZYLIA - ARGENTYNA - CHILE

Granica

CHILE
Nie ma obowiązku wizowego dla obywateli RP przy pobytach do 90 dni. Minimalny okres ważności paszportu przy wjeździe nie jest określony. Opłata lotniskowa przy lotach międzynarodowych wynosi 26 USD. Przy przekraczaniu granicy podróżujący otrzymuje do wypełnienia kartę wjazdu. Należy ją bezwzględnie zachować i przechowywać w innym miejscu niż paszport, gdyż w razie utraty lub uszkodzenia paszportu tylko na jej podstawie można opuścić Chile (o nową kartę trzeba składać podanie do policji). Można wwieźć gotówkę do 10 tys. USD. Większe sumy należy zadeklarować. Surowe przepisy fito-sanitarne zakazują przywozu do Chile artykułów spożywczych w stanie surowym oraz nasion i roślin; należą do nich owoce, warzywa, przetwory mleczne i mięsne. Podróżny musi więc wypełnić druczek, że nie wwozi takich produktów i przekazać go kontrolerowi sanitarnemu. Zwolnieniu od opłat celnych podlega bagaż osobisty i rzeczy osobistego użytku (np. aparaty fotograficzne). Należy zadeklarować rzeczy osobiste o wartości powyżej 350 USD. Można wwieźć bez opłat celnych do 400 szt. papierosów i 1,5 l napojów alkoholowych. Nie ma ograniczeń dotyczących wymiany pieniędzy. W Chile nie istnieje procedura zwrotu podatku VAT dla obcokrajowców.
Przepisy wjazdowe i celne opracowano na podstawie informacji z MSZ.

ARGENTYNA
Przy wjeździe do Argentyny nie są wymagane wizy. Trzeba okazać paszport ważny co najmniej 3 miesiące od daty planowanego wyjazdu z tego kraju. Nie wolno wwozić żywności, nasion, jedzenia dla zwierząt itp. Bezcłowo można wwieźć podróżny bagaż osobisty o wartości do 300 USD oraz dodatkowo nowe rzeczy o wartości do 300 USD, nabyte w argentyńskiej strefie wolnocłowej. Przy wyjeździe na lotnisku można odzyskać podatek VAT (IVA) od większości zakupionych na terenie Argentyny towarów o wartości ponad 70 ARS (minimalna kwota na jednym rachunku) w sklepach włączonych do systemu Global Refund. Argentyna jest obecnie jednym z głównych szlaków przemytu narkotyków. Przemyt narkotyków jest zagrożony bardzo surowymi karami więzienia. Należy bezwzględnie wystrzegać się przyjmowania przesyłek lub toreb od obcych osób. Przepisy wjazdowe i celne opracowano na podstawie informacji z MSZ.

BRAZYLIA
Obywatele polscy są zwolnieni z obowiązku wizowego. Paszport musi być ważny minimum 180 dni od dnia wyjazdu z Brazylii. Przy przekraczaniu granicy podróżujący otrzymuje kartę wjazdu. Należy ją bezwzględnie zachować i przechowywać w innym miejscu niż paszport, gdyż w razie utraty lub uszkodzenia paszportu tylko na jej podstawie można opuścić Brazylię. Przy wwozie i wywozie waluty do 4000 USD nie ma obowiązku wypełniania deklaracji celnej. Wwiezienie większej kwoty należy zadeklarować. Wywóz dewiz powyżej 4000 USD jest możliwy tylko do wysokości kwoty zgłoszonej przy wjeździe. Podczas odprawy celnej należy wypełnić odpowiednią deklarację i okazać ją służbom celnym. W razie stwierdzenia niezgodności między deklaracją a stanem faktycznym, wymierzana jest kara finansowa. Bezcłowo można wwozić upominki do łącznej wartości 500 USD. Również w sklepach bezcłowych można nabyć towary o łącznej wartości 500 USD. Należy zgłosić wwóz telefonu komórkowego czy innego wartościowego sprzętu elektronicznego, który będzie używany na terenie kraju. Przewożona żywność powinna mieć pieczęć kontroli sanitarnej. Legalne wywożenie jakichkolwiek okazów flory i fauny oraz ustawodawstwo z zakresu ochrony środowiska. Ścisłą ochroną objęta jest flora i fauna. Zabronione jest wywożenie wyrobów z rzadkich lub dzikich zwierząt (np. pióropusze) oraz produktów wykonanych ze skóry zwierząt chronionych jest możliwe jedynie za specjalną zgodą kompetentnych władz. W Brazylii obowiązuje bardzo rygorystyczne
egzotycznych roślin. Dotyczy to także przedmiotów używanych przez tubylców, jak np. łuki, nakrycia głowy itp. Surowo karany jest przemyt narkotyków i w związku z tym szczególnie na lotniskach trzeba uważać na swój bagaż, by nikt do niego niezauważenie czegoś nie włożył.
Przepisy wjazdowe i celne opracowano na podstawie informacji z MSZ.

Kuchnia

CHILE
Zdaniem wielu turystów najlepszym elementem kuchni chilijskiej są potrawy z dodatkiem owoców morza. W menu restauracji znaleźć można wiele gatunków ryb pod niezliczoną postacią: smażone, grilowane, gotowane, czy jako dodatek do zup. Tradycyjną potrawą z owoców morza, serwowaną w Patagonii, jest curanto - pożywny gulasz z ryb, skorupiaków, kury, cielęciny, wołowiny i ziemniaków. Z owoców morza przyrządza się także zupy, np. sopa de mariscos oraz cazuela de mariscos. Głównym posiłkiem dnia, popularnym w całym kraju, jest obiad: rosół z ziemniakami lub kukurydzą oraz wołowiną lub kurą (cazuela) i ryż podawany jako drugie danie z wołowiną lub kurczakiem. Innym popularnym składnikiem obiadu jest fasola i kukurydza. Z tej drugiej przyrządza się pastel de choclo - zapiekankę z kukurydzy z warzywami, kurczakiem i wołowiną. W Chile można się też najeść dużym plastrem mięsa wołowego smażonego z jajkami wbitymi na wierzch dania (lomo a lo pobre). Z mięs najpopularniejsza jest parillada, grilowana na węglu. Potrawy bezmięsne oferują głównie restauracje w większych miastach. Typowa zakąska jest przyprawiona chilijską salsą, zwaną pebre, którą dodaje się do świeżego chleba lub krokietu czy pasztecika/pieroga (empanada) z kukurydzianym nadzieniem. Ciepła kanapka jako przekąska to - barros lub completo, przypominające hot doga. Miejscowe wina są znane na całym świecie. Najlepsze pochodzą z winnic położonych wokół Santiago. Narodowym napojem jest pisco, alkohol podobny do brandy, zrobiony z winogron Muscatel. Warto spróbować jego odmianę - pisco sour, z dodatkiem cukru i cytryny. Restauracje często oferują menu fijo, czyli gotowy zestaw obiadowy po konkurencyjnej cenie. Obiad można dostać w restauracji w godz. 12–15, a kolację od godz. 20.

ARGENTYNA
Kuchnie Starego Kontynentu (Europy) są obecne w większości potraw. Argentyńczycy produkują najwięcej wołowiny na świecie, najwięcej też jej zjadają. Dlatego warto tam spróbować soczystego befsztyka. Grilowana wołowina – asado a la parilla – podawana jest często z kiełbaskami chorizo i kaszanką (mięso moczy się przez kilkanaście godzin w sosie zwanym chimichurri - marynata czosnkowo - ziołowa). Należy pamiętać, że pieczone mięso je się bez dodatków (musztarda, ketchup, majonez). Do mięsa pasuje lekkie wino stołowe, najlepiej z regionu Mendoza. Inne smaczne potrawy to: wielkie pierogi empanadas - pieczone lub smażone w smalcu jak nasze pączki. Często są nadziewane mieloną wołowiną, ale bywają też z serem, wędliną, warzywami. Do potraw dodaje się wiele przypraw, ziołami, oliwy z oliwek. We wszystkich restauracjach wzdłuż wybrzeża Oceanu Atlantyckiego można dostać wspaniale przyrządzone frutti di mare (owoce morza). Smaczne są też słodkie pierożki – pastelles, które w środku mają gęstą, ciągnącą się masę śmietanowo-karmelową zwaną dulce de leche (mają smak naszych „krówek”), której dodaje się też do wielu innych deserów, np. naleśników czy tortu. Argentyna produkuje między innymi słynne wina, które znakomicie smakują do grilowanej wołowiny.

BRAZYLIA
W południowej Brazylii jada się podobnie jak w Argentynie – najchętniej mięso z grilla. Ale im dalej na północ, tym bardziej kuchnia zaczyna przypominać karaibską: jest słodko, owocowo i pikantnie. Do lokalu idzie się na churrasco (ogromne kawałki świeżego mięsa pieczone na ogniu z węgla na świeżym powietrzu. podawane z sosem zrobionym z kawałków pomidorów i cebuli): płaci się przy wejściu, zawsze tyle samo i ta opłata jest rodzajem biletu na jedzenie – można jeść bez ograniczeń, płaci się osobno tylko za napoje. Przed posiłkiem obowiązkowo pije się napój zwany caipirinha, czyli drink z cachaca (wódka z soku trzciny cukrowej), albo bezalkoholowy - ipanema. Do posiłku – piwo (jasne i słabe) lub wino. Potem je się sałatki i mięso: karkówka (lombo), żeberka (costelinha), wołowina (picanha), kurczak (coxa de frango) – wszystko zamarynowane, vatapá – krewetki z posiekaną rybą, gotowane w oliwie dende, ryż, mleko kokosowe i kawałki chleba, sarapatel – wątroba i serce wieprzowe lub baranie mieszane ze świeżą krwią. Do tego dodane pomidory, papryka i cebula, feijoada – to najbardziej znana potrawa kuchni brazylijskiej, bardzo rozpowszechniona poza Brazylią. Podstawą jest czarna fasola gotowana z różnymi gatunkami kiełbas, suszonym mięsem, ozorem wieprzowym lub wołowym, uszami i ogonem wieprzowym, ryżem, z czosnkiem i pieprzem malagueta (bardzo mocny). Brazylijczycy nie lubią pikantnych potraw, za to dodatki i sosy mogą być bardzo ostre (np. sos z papryczką piri-piri). Posiłek kończy plaster grillowanego ananasa. Polskim turystom przypadnie do gustu bigos po brazylijsku (fasola i mięso). Z napojów pije się piwo brazylijskie oraz guaraná - napój narodowy robiony z soku owoca amazońskiego o tej samej nazwie. Oraz bardzo słodkie desery: np. beijinhos de coco (kulki z żółtek, skondensowanego mleka oraz wiórków kokosowych), cajuzinho (kuleczki z czekolady i orzeszków ziemnych).

Zakupy

CHILE
W Chile wydobywa się wiele minerałów, które wykorzystywane są w wyrobach rękodzieła artystycznego. Podziwiać można kunsztowne ozdoby ze srebra (wykonane przez Indian mapuche), brązu, lazurytu, kutej miedzi. Ceramika z Arica i czarna ceramika z Pomaire należą do najbardziej rozpoznawalnych pamiątek. W lokalnych sklepach siodlarskich (talabartieras) można kupić kolorowe stroje chilijskich kowbojów. Na bazarach, straganach, w sklepach na uwagę zasługują przede wszystkim wyroby rękodzielnicze: ze skóry, drewna, obrazy, instrumenty muzyczne, odzież. Do najatrakcyjniejszych należą: kolorowe koszyki z Hualqui, niezwykle barwne wełniane narzuty, kilimy i poncho o tradycyjnych, pasiastych wzorach, wyszywane obrazki z Copuliemu. Sklepy są czynne od poniedziałku do piątku 10-20, soboty 9-14, supermarkety - od poniedziałku do niedzieli 7.30-22.30. Pieniądze (na pamiątki, rozrywki) dobrze mieć w małych nominałach i wymieniać stopniowo w bankach lub hotelach z uwagi na bezpieczeństwo. Targowanie się nie jest przyjęte, chociaż przy zakupie większej ilości np. pamiątek można spróbować negocjować cenę.

ARGENTYNA
Czas pracy urzędów i sklepów: banki i kantory - poniedziałek-piątek 10.00-15.00. Agencje turystyczne i punkty usługowe: z reguły 9.00-12.00 oraz 14.00-19.00. Sklepy: w wielkich miastach 9.00-20.00; w głębi kraju jest zwyczaj przerwy około południa. W soboty godziny pracy to: 9.00-13.00. Na straganach, w sklepach rzemieślniczych jest wiele przedmiotów nadających się na upominki lub pamiątki. Na uwagę zasługują przede wszystkim wyroby rękodzielnicze: ze skóry, drewna, obrazy, instrumenty muzyczne, biżuteria, odzież. Pieniądze (na pamiątki, rozrywki) dobrze mieć w małych nominałach i wymieniać stopniowo w bankach lub hotelach z uwagi na bezpieczeństwo.

BRAZYLIA
Sklepy są czynne: 9-19, a centra handlowe 10-22. Niektóre supermarkety - całą dobę. W okresie karnawału zamknięta jest większość urzędów i sklepów. Sklepy pamiątkowe, stragany i bazary można znaleźć na każdym kroku. Atrakcyjne są ceny złota i biżuterii: diamenty, szmaragdy, rubiny, ametysty, opale, topazy i inne. Można polecić także wyroby ze skóry: buty, torby, paski i z drewna. Interesujące są też: ceramika, koronki, haftowane ubrania, kapelusze z włókien naturalnych. Najbardziej jednak oryginalne są wyroby rękodzieła indiańskiego, jak: ozdoby, broń biała, instrumenty perkusyjne.

Zdrowie

CHILE
Szczepienia ochronne nie są obowiązkowe. Występuje zagrożenie żółtaczką, zwłaszcza w okresie letnim. Zalecane jest zachowanie środków ostrożności - należy pić wodę butelkowaną lub przegotowaną, unikać niemytych owoców i niektórych surowych skorupiaków. Nad Chile jest bardzo cienka powłoka ozonowa, dlatego też promieniowanie ultrafioletowe może być silne i szkodliwe dla zdrowia, szczególnie wiosną, w godzinach wczesnego popołudnia. Dobrze mieć wtedy nakrycie głowy i stosować krem z wysokim filtrem. Prywatna opieka medyczna jest na dobrym poziomie. Cena standardowej wizyty lekarskiej wynosi ok. 60 USD, doby w szpitalu 50-400 USD. Płatności dokonuje się z góry gotówką lub czekiem. Tylko w szczególnych przypadkach możliwe jest bezpłatne przyjęcie w ośrodkach społecznej służby zdrowia.

ARGENTYNA
Nie są wymagane żadne zaświadczenia o szczepieniach. Nie występują zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne. Opieka medyczna jest ogólnie dostępna, średni koszt wizyty prywatnej wynosi 40 USD. Szpitale prywatne są na wysokim poziomie. W aptece można dostać potrzebne leki, często bez recepty. Jak przy każdym wyjeździe, prosimy o zabranie podstawowych leków w małej ilości na przeziębienie i gorączkę, przeciw zaburzeniom żołądka, środki przeciwbólowe, plastry, bandaże, kremy chroniące przed słońcem. Warto także zaopatrzyć się w witaminę B, która działa odstraszająco na komary oraz inne środki przeciw owadom.

BRAZYLIA
Nie wymaga się szczepień od osób przybywających z Europy. W porze deszczowej wzrasta liczba zachorowań na dengue (rodzaj grypy afrykańskiej) oraz malarię. Na obszarze tropikalnym Brazylii należy wystrzegać się picia nieprzegotowanej wody. Przed spożyciem posiłku w restauracji lub barze należy pamiętać, że bardzo wiele infekcji przenoszonych jest w pożywieniu. Nie stołujmy się więc w miejscach o wątpliwej czystości, a zawsze przed jedzeniem należy dokładnie umyć ręce. Przychodnie i szpitale publiczne są bezpłatne, ale usługi w nich świadczone są często na niskim poziomie. Koszt wizyty u lekarza ogólnego wynosi ok. 40-70 USD, wizyta u specjalisty może być droższa.

Zwyczaje

CHILE
Generalnie mieszkańcy Chile są przyjaźnie i gościnnie nastawieni do turystów. Lokalni policjanci i karabinierzy cieszą się wielkim prestiżem, są pomocni w kłopotach i nieprzekupni. Prawie 95% ludności ma pochodzenie europejskie lub jest metysami. Indian jest ok. 3%. Mieszkańcy są w większości potomkami przybyłych tu w XV wieku hiszpańskich kolonizatorów, ale także imigrantów z Francji, Niemiec, Anglii, Irlandii, Włoch i Rosji. Współcześni Chilijczycy to naród pogodny, prowadzący bogate życie towarzyskie; restauracje i lokale z muzyką do tańca są zazwyczaj wieczorami pełne. W weekendy do najbardziej ulubionych rozrywek należą spacery i zakupy. Żyjąca na północy kraju rdzenna ludność, mapuche, potomkowie ludów andyjskich, kultywuje swoje tradycje. Grają na ludowych instrumentach, a święta religijne przeplatają z ceremoniami ludowymi. Należy do nich np. rozwinięty kult świętych i lokalnych bohaterów związanych z katolicyzmem, którzy patronują wioskom i miasteczkom. Osobną kulturą wyróżniają się chilijscy kowboje, huasos, którzy noszą tradycyjne stroje i podczas urządzanych rodeo wykonują taniec narodowy – cueca.

ARGENTYNA
Argentyńczycy są bardzo dumni ze swojego kraju i jego kultury. Są dobrze wykształceni i pragną być postrzegani jako kosmopolici i naród nowoczesny. Ponieważ ponad 85% populacji wywodzi się z Europy mają powszechne skłonności, by identyfikować się z Europejczykami . Ponad 90% mieszkańców jest wyznania katolickiego, z tego powodu rodzina jest w najwyższym poważaniu, a wartości konserwatywne – powszechne. Argentyńczycy serdecznie się witają; członkowie rodziny i przyjaciele obejmuj się oraz całują raz w policzek. W trakcie rozmowy stoją bardzo blisko siebie, nie unikając dotykania. W tej części świata istnieje pojęcie „macho” i mężczyźni stanowią przeważającą większość w polityce, biznesie i innych dziedzinach. W kontaktach między płciami przyjęta jest słowna forma flirtowania – zwana „piropos”; turystki mogą się spotkać ze skierowanymi do nich pozytywnymi komentarzami - trzeba je przyjmować z uśmiechem..

BRAZYLIA
Brazylijczycy są bardzo serdeczni i otwarci. W każdej sytuacji są gotowi do niesienia pomocy. Społeczeństwo jest zdominowane przez mężczyzn, jednak kultura macho ma lżejszą formę niż w krajach sąsiednich. Przy powitaniu powszechnym zwyczajem jest uścisk dłoni, ale wśród rodziny i przyjaciół wita się pocałunkami w oba policzki. Nie są zbyt punktualni – na porządku dziennym jest np. półgodzinne spóźnienie. Brazylijczycy są bardzo towarzyscy, uwielbiają godzinami rozmawiać i śpiewać z przyjaciółmi, popijając przy tym drinki.

I RATA
4000 PLN płatna przy zapisie

II RATA
płatna na 60 dni przed wyjazdem

Uwaga:
• Szczepienie przeciw żółtej gorączce przed wyjazdem nie jest już wymagane, a jedynie zalecane.
• Na wstępy i opłaty lotniskowe należy przeznaczyć ok. 250 USD.
• Na zwyczajowe napiwki sugerujemy przeznaczyć ok. 60 USD.
• Kolejność zwiedzania w programie może się zmienić ze względu na aktualizowane na miejscu rozkłady przelotów wewnętrznych.